عمل بازگشت وازکتومی یا «وازووازستومی» (Vasovasostomy) جراحی است که برای برگرداندن وازکتومی انجام میشود. وازکتومی عمل بستن لولههاست که برای پیشگیری دائمی از بارداری انجام میشود. برخی از افراد ممکن است سالها بعد از انجام این عمل به دلیل پشیمانی از وازکتومی تصمیم میگیرند لولههای خود را دوباره باز کنند و بچهدار شوند. البته عمل برگشت وازکتومی به دلایل دیگری هم ممکن است انجام شود. در این مقاله قصد داریم به همه دغدغههای افراد درباره این عمل پاسخ بدهیم.
فهرست آنچه میخوانید:
عمل بازگشت وازکتومی یا وازووازوستومی چیست؟
هر روز حدود ۶۰ میلیون اسپرم در هر کدام از بیضهها تولید میشود. این اسپرمها از بیضهها خارج میشوند و وارد لولهای باریک، طویل و پیچخورده به نام «اپیدیدیم» (Epididymis) میشوند. این لوله که به لولههای حامل اسپرم (لولههای مَنی بَر یا واز دفران) متصل میشود، محلی است که اسپرمها در آن بالغ و آماده لقاح شده و از طریق لولههای مَنی بَر به سمت مجرای پیشاب هدایت میشوند. در این بخش اسپرمها با مایع منی ترکیب و آماده خروج میشوند.
در عمل وازکتومی مسیر لولههای حامل اسپرم به کمک روشهای جراحی مثل سوزاندن، قطع بخشی از لوله یا با استفاده از گیره بسته میشود تا اسپرمها نتوانند وارد مایع منی شوند. در عمل برگشت وازکتومی به کمک روشهای جراحی که در ادامه توضیح میدهیم، مسیر حمل اسپرمها از طریق لولههای واز دفران دوباره باز میشود تا اسپرمها بتوانند وارد مایع منی شوند.
چرا عمل بازگرداندن وازکتومی انجام میشود؟
افراد به دلایل مختلفی تصمیم میگیرند عمل بازگشت وازکتومی را انجام دهند. از جمله این دلایل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- از دست دادن فرزندان
- پشیمانی از وازکتومی
- ازدواج مجدد و تصمیم به بچهدار شدن
- اثرات روانی منفی (برخی افراد با از دست دادن قدرت باروری خود ممکن است احساس ضعف و کاهش اعتمادبهنفس کنند)
- درمان سندرم درد مزمن بیضه بعد از وازکتومی (PVPS)
و…
عمل برگشت وازکتومی برای برقرار کردن مجدد جریان اسپرمها از بیضه به مایع منی از طریق لولههای منیبر انجام میشود.
درصد موفقیت عمل وازووازستومی چقدر است؟
وقتی درباره میزان موفقیت عمل برگشت وازکتومی صحبت میکنیم، باید ابتدا هدف از انجام عمل را بدانیم. همانطور که در ابتدای این مقاله گفتیم برخی افراد برای بچهدار نشدن این عمل را انتخاب نمیکنند و هدفشان درمان بیماری سندرم درد مزمن بعد از وازکتومی است.
میزان موفقیت عمل برگشت وازکتومی در درمان درد
طبق پژوهشی که در سال ۲۰۱۵ میلادی درباره تاثیر عمل وازووازستومی روی درمان سندرم درد مزمن انجام شده است، ۸۲ درصد از افراد جامعه مورد آزمایش بعد از گذشت حدود ۳ ماه از عمل، کاهش درد را تجربه کردند.
میزان موفقیت عمل برگشت وازکتومی در برگشت قدرت باروری
مقدار موفقیت این عمل در باروری به عواملی مثل سن همسر و قدرت باروری او و همچنین مقدار زمانی که از عمل وازکتومی گذشته است بستگی دارد. در واقع ممکن است بعد از عمل آزمایش منی فرد دارای اسپرم هم باشد، اما لزوماً باروری اتفاق نیفتد.
طبق یک پژوهش علمی میزان باروری افراد و نمونه مثبت اسپرم آنها در مقایسه با تعداد سالهایی که از عمل وازکتومی آنها گذشته است به صورت زیر است:
همانطور که از نتیجه این پژوهش مشخص است هر چه زمان بیشتری از عمل میگذرد، شانس موفقیت عمل برگشت وازکتومی در ایجاد بارداری (علیرغم وجود اسپرم در نمونه منی) کمتر میشود.
البته سن همسر هم در نرخ باروری اثر دارد. طبق یک پژوهش علمی دیگر، ارتباط بین سن همسر فرد با نرخ باروری بعد از عمل برگشت وازکتومی بهصورت جدول زیر است:
سن همسر | نرخ باروری |
بین ۲۰ تا ۲۴ سال | ۶۷ درصد |
بین ۲۵ تا ۲۹ سال | ۵۲ درصد |
بین ۳۰ تا ۳۴ سال | ۵۷ درصد |
بین ۳۵ تا ۳۹ سال | ۵۴ درصد |
بیشتر از ۴۰ سال | ۱۴ درصد |
همانطور که مشاهده میشود با بالا رفتن سن خانمها، قدرت باروری زوجین هم کمتر میشود.
شانس موفقیت عمل برگشت وازکتومی در کاهش درد مزمن بعد از وازکتومی بسیار زیاد است. موفقیت این عمل در افزایش شانس باروری، به عواملی مثل سن همسر و زمان سپریشده از وازکتومی بستگی دارد.
به گفته وبسایت مایوکلینیک:
وازووازستومی جراحی است که برای برگرداندن عمل وازکتومی (بستن لولهها) انجام میشود. در طول این عمل، جراح لولههایی را که مسئول حمل اسپرم از بیضه به مایع منی هستند، دوباره باز میکند.
اگر عمل برگشت وازکتومی با موفقیت انجام شود، اسپرمها دوباره میتوانند وارد مایع منی شوند و فرد میتواند شریک جنسی خود را بارور کند.
شیوه انجام عمل بازگشت وازکتومی
جراحی برگشت وازکتومی توسط پزشک متخصص هم در کلینیکهای ارولوژی و هم در بیمارستان انجام میشود. البته بستگی به تکنیک جراحی هم دارد؛ ازآنجاکه عمل وازواپیدیدیموستومی پیچیدهتر است، ممکن است امکانات انجام آن در کلینیکها وجود نداشته باشد.
عمل برگشت وازکتومی نیاز به بستری ندارد و فرد بعد از اتمام عمل و دریافت مراقبتهای مخصوص، میتواند به خانه برگردد. مدت انجام عمل بین دو تا چهار ساعت است.
عمل برگشت وازکتومی هم تحت بیهوشی عمومی و هم تحت بیحسی موضعی انجام میشود. درصورتیکه عمل با بیهوشی عمومی انجام شود، بیمار باید مدت زمان مشخصی بعد از عمل تحتنظر باشد.
این عمل از جمله جراحیهای میکروسکوپی است. در این نوع جراحی پزشک به کمک میکروسکوپهای پزشکی قوی، محل لولهها را تا ۴۰ برابر بزرگ کرده و شروع به جراحی میکند. به دلیل سختی و پیچیدگی این عمل، تخصص و تجربه پزشک بسیار مهم است.
برای شروع جراحی پزشک یک برش کوچک روی بیضه ایجاد میکند تا لولههای واز دفران دیده شوند و سپس آنها را از بافت اطرافشان آزاد میکند. حالا پزشک باید از قسمت بریدهشده واز دفران (بخش متصل به بیضه) نمونهای از مایع منی را بگیرد و آزمایش کند. از این به بعد نحوه انجام جراحی به نتیجه این آزمایش بستگی دارد. در واقع بسته به نتیجه آزمایش مایع منی، عمل بازگرداندن وازکتومی به دو روش انجام میشود که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
وازووازستومی (Vasovasostomy) چیست؟
اگر مایع منی که در طول عمل گرفته شده حاوی اسپرم باشد، نشاندهنده سالم بودن لوله اپیدیدیم است. در این صورت فقط کافی است پزشک دو قسمت لوله واز دفران را از همان قسمتی که در عمل وازکتومی قطع شده بود، دوباره به هم وصل کند تا جریان عبور اسپرمها از طریق آنها از سر گرفته شود.
وازواپیدیدیموستومی (Vasoepididymostomy) چیست؟
اگر در مایع منی مورد آزمایش، اسپرمی دیده نشود احتمالاً بافتهای اسکار یا زخم (Scar) جلوی جریان اسپرمها از طریق اپیدیدیم را گرفتهاند. در این صورت پزشک باید جراحی وازواپیدیدیموستومی را انتخاب کند. در این جراحی لوله واز دفران از طریق مجرایی مستقیماً به لوله اپیدیدیم که پشت بیضهها قرار دارد متصل میشود.
انتخاب بهترین شیوه جراحی عمل بازگشت وازکتومی
انتخاب عمل مناسب (وازوازستومی یا وازواپیدیدیموستومی) به نتیجه آزمایش مایع منی در لوله واز دفران در طول عمل بستگی دارد و قبل از آن نمیتوان فهمید کدام عمل باید انجام شود. بسته به شرایط ممکن است هر کدام از بیضهها با یکی از روشها جراحی شوند.
برگشت وازکتومی به دو روش انجام میشود: «وازووازستومی» برای اتصال مجدد قسمت قطعشده لوله واز دفران؛ و «وازواپیدیدیموستومی» برای اتصال مستقیم لوله واز دفران به بیضه.
مراقبتهای قبل از عمل بازگشت وازکتومی
در ادامه مهمترین نکاتی را که قبل از جراحی برگشت وازکتومی باید به آنها توجه کنید توضیح میدهیم.
1. مصرف دارو قبل از عمل
قبل از عمل درباره داروهایی که مصرف میکنید با پزشک صحبت کنید. مصرف بعضی داروها مثل مسکنها، داروهای ضدالتهاب و داروهای ضدانعقاد خون (بروفن، آسپیرین، وارفارین، پلاویکس و موارد مشابه) میتواند در فرایند عمل مشکل ایجاد کرده و خونریزی را تشدید کند.
2. مصرف مواد غذایی
از شب قبل عمل (حداقل ۱۲ ساعت قبل از عمل) از خوردن و نوشیدن اجتناب کنید.
3. آزمایشها و معاینههای قبل از عمل
قبل از عمل پزشک شرححال و سوابق بیماریهای شما را میپرسد. گرفتن شرححال به دلیل بررسی موارد و مشکلات احتمالیای است که در روند عمل تداخل ایجاد میکند و پزشک باید از قبل از آن مطلع باشد. همچنین معاینه فیزیکی بیضهها هم انجام میشود.
علاوه بر معاینه فیزیکی و گرفتن شرححال، پزشک توانایی بدن شما را در تولید اسپرم سالم هم آزمایش میکند. اگر قبلاً بچهدار شده باشید، دلیل کافی برای اثبات توانایی شما در تولید اسپرم وجود دارد. اما ممکن است عواملی مثل سن، رژيم غذایی، فعالیت بدنی، سیگار کشیدن و غیره باعث تغییر الگوی تولید اسپرمهای سالم در بدن شما شده باشند؛ بههمیندلیل انجام آزمایشهای تخصصی ضروری است.
در نهایت شریک جنسی شما هم باید از نظر قدرت باروری مورد آزمایش قرار بگیرد. درصورتیکه همسر شما تابهحال بچهدار نشده باشد یا سن او بیشتر از ۴۰ باشد، باید قبل از عمل آزمایشهای مربوط به قدرت باروری انجام شوند.
4. بهداشت شخصی قبل از عمل
شب قبل از عمل یا صبح روز عمل دوش بگیرید و موهای محل جراحی (شامل ساک بیضه، آلت تناسلی و کشاله رانها) را اصلاح کنید.
سایر نکات
قبل از عمل با یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود صحبت کنید تا شما را قبل و بعد از عمل همراهی کند. همچنین لباس زیر تنگ یا محافظ بیضه همراه خود داشته باشید تا بعد از عمل بپوشید.
رانندگی و قدم زدن بعد از عمل به دلیل تأثیر داروهای بیهوشی و ممنوع بودن فعالیت فیزیکی خطرناک است. حتماً از یک همراه بخواهید تا مسئولیت همراهی شما را به عهده بگیرد.
دوران نقاهت و مراقبت های بعد از عمل بازگشت وازکتومی
برای اینکه بهبود عوارض عمل سریعتر انجام شود و فرد بتواند فعالیتهای روزمره خود را از سر بگیرد، باید مراقبتهای بعد از عمل را جدی گرفت. در ادامه به بررسی راهکارهایی میپردازیم که کمک میکنند دوران نقاهت بعد از عمل وازووازستومی را سادهتر سپری کنید.
درد بعد از عمل
تا چند روز بعد از عمل احساس درد یا التهاب طبیعی است. در خیلی از افراد این درد شدید نیست و حداکثر یک هفته بعد از عمل کاملاً خوب میشود. با استفاده از کمپرس سرد میتوان درد و التهاب بعد از عمل را قابلتحملتر کرد. مزمن شدن درد (ادامهدار شدن درد بعد از عمل برگشت وازکتومی برای بیشتر از سه ماه) بسیار نادر است.
همچنین بهتر است از لباس زیرهای تنگ یا محافظهای ورزشی برای محفاظت از بیضهها و جلوگیری از تکان خوردن آنها استفاده شود.
مراقبت از زخم
بلافاصله بعد از عمل پزشک محل جراحی را با باند میبندد. زمان مناسب برای برداشتن این باندها و کشیدن بخیهها به تشخیص پزشک بستگی دارد. بخیههای جذبی معمولاً بین ۷ تا ۱۰ روز بعد از عمل جذب میشوند.
بهداشت شخصی
حداقل تا دو روز بعد از عمل باید از هر کاری که باعث خیس شدن محل جراحی میشود، جلوگیری کنید. بعد از گذشت دو روز، دوش گرفتن اشکال ندارد؛ اما لازم است حداقل تا ۵ روز از فرو بردن محل جراحی در آب خودداری کنید تا دچار عفونت نشوید. تمیز نگه داشتن محل زخم و تعویض لباس زیر میتواند احتمال بروز عفونت را کاهش دهد.
رژیم غذایی
بهطور کلی بعد از هر عمل باید رژیم غذایی سالمی را انتخاب کنید تا بدن بتواند سریعتر خود را بهبود بدهد. مصرف غذاهای سرشار از فیبر مثل نانهای غلات کامل، حبوبات، میوهها و سبزیجات، نوشیدن مایعات و عدم مصرف لبنیات و غذاهای آماده میتواند یبوست ناشی از مصرف قرصهای مسکن را کم کند.
مصرف محصولات پروتئینی هم به دلیل اینکه میتوانند در ایجاد بافتهای جدید و بهبود زخمها نقش داشته باشند، بسیار مفید است. البته بهتر است از محصولات پروتئینی فاقد چربیهای اشباع استفاده کنید تا به یبوست دچار نشوید. گوشت مرغ، ماهی و بوقلمون، آجیل و حبوبات منابع خوبی برای دریافت این پروتئینها هستند.
در نهایت مصرف غلات کامل میتواند انرژی ازدسترفته بعد از عمل را جبران کند. مصرف برنج قهوهای، نان غلات کامل و پاستای گندم به جای برنج و نان سفید میتواند گزینه مناسبی برای رژيم غذایی بعد از عمل برگشت وازکتومی باشد.
فعالیت فیزیکی
بعد از عمل باید تا ۴۸ ساعت استراحت کرده و از فعالیت فیزیکی دوری کنید. همچنین حداقل شش تا هشت هفته بعد از عمل باید فعالیتهایی مثل دویدن، دوچرخهسواری، بلند کردن وزنه و اجسام سنگین و سایر فعالیتهای ورزشی را که به بیضهها فشار وارد میکنند محدود کنید.
بازگشت به کار
اگر شغل سبکی دارید که نیاز به فعالیت فیزیکی ندارد، میتوانید یک هفته بعد از عمل به محل کار خود برگردید. اما اگر برای انجام وظایف شغلی خود نیاز به فعالیت فیزیکی، رانندگی یا راه رفتن دارید باید قبل از بازگشت به کار با پزشک مشورت کنید.
شروع برقراری رابطه جنسی
تا زمانی که پزشک تشخیص نداده است، باید از برقراری رابطه جنسی دوری کنید. اکثر آقایان دو تا سه هفته بعد از عمل برگشت وازکتومی از انزال منع میشوند.
استفاده از داروهای مسکن، کمپرس سرد، رعایت رژیم غذایی سالم، تمیز نگه داشتن محل زخم و عدم فعالیت فیزیکی سنگین به سپریشدن سریعتر دوران نقاهت بعد از عمل کمک میکند.
مراقبتها و آزمایشهای دورهای بعد از عمل برگشت وازکتومی
از حدود دو تا سه ماه بعد از عمل، باید آزمایشهای دورهای را برای بررسی وجود اسپرم در مایع منی انجام دهید. اگر عمل موفقیتآمیز بوده باشد، اسپرمها چند هفته بعد در آزمایش دیده میشوند؛ اما گاهی (بهخصوص اگر عمل وازواپیدیدیمستومی انجام شده باشد) ممکن است این اتفاق حتی شش ماه تا یک سال هم طول بکشد.
بررسی تشکیل اسکار بعد از عمل
اسکارها بافتهای زخمی هستند که ممکن است هم در خارج از محل جراحی (روی پوست) و هم در بافت داخل (قسمتی که لوله واز دفران جراحی شده) ایجاد شوند. این بافتها میتوانند جلوی خروج اسپرمهای سالم را بگیرند و باعث ناباروری شوند.
اسکارها همیشه بلافاصله بعد از عمل خود را نشان نمیدهند. گاهی نتایج آزمایشها، وجود اسپرم در مایع منی و موفقیتآمیز بودن جراحی را تایید میکنند؛ اما بعد از مدتی به دلیل ایجاد اسکار تعداد اسپرمها به صفر میرسد.
عوارض عمل وازووازوستومی
همانطور که عوارض وازکتومی خفیفاند و بهبودی بعد از عمل بهسرعت حاصل میشود، عوارض عمل برگشت وازکتومی هم نادرند. از جمله شایعترین عوارض بلندمدت این عمل میتوان به عدم موفقیت کامل جراحی و از جمله عوارض کوتاهمدت شایع آن میتوان به خونریزی، درد و عفونت در محل جراحی اشاره کرد.
بهصورت کلی این عمل راحت و بدون خطر است و عوارض ناشی از آن بهندرت اتفاق میافتند. با بهکارگیری توصیههای مراقبتی پزشک بعد از عمل برگرداندن وازکتومی و مصرف داروها، میتوان عوارض ناشی از آن را بهسرعت بهبود داد.
سایر عوارض احتمالی این عمل عبارتاند از:
حساسیت به داروی بیهوشی
بعضی افراد نسبت به داروهای بیهوشی حساسیت دارند و بعد از استفاده از آنها دچار واکنشهای آلرژیک، خارش پوستی، حالت تهوع، استفراغ، کهیر، تنگی نفس و مشکلات قلبی میشوند. این عارضه خیلی نادر است و اکثر افراد هیچ مشکلی با این دسته از داروها ندارند.
در صورتی که سابقه واکنش آلرژیک به داروهای بیهوشی را دارید یا تحت درمان با داروی خاصی هستید، حتماً قبل از عمل با پزشک متخصص مشورت کنید.
خونریزی
خونریزی داخلی در محل جراحی به دلیل تورم و التهاب پوست بیضه یا آلت تناسلی اتفاق میافتد. همچنین خونریزی داخل کیسه بیضه میتواند باعث جمع شدن خون یا «هماتوم» و ایجاد تورم شود. با بهکارگیری توصیههای پزشک و استراحت بعد از عمل میتوان احتمال بروز هماتوم را کاهش داد.
جمعشدن مایع و ورم
بعد از عمل ممکن است مایعات دور بیضهها جمع شوند و ورم ایجاد کنند. این ورم خودبهخود از بین میرود؛ اما گاهی ممکن است نیاز به جراحی یا استفاده از سرنگ برای تخلیه آن باشد.
اگر علامتی مثل ورم یا خونریزی غیرطبیعی بیضه مشاهده کردید، به پزشک اطلاع دهید.
یبوست
مصرف داروهایی که پزشک برای کاهش درد بعد از عمل تجویز میکند ممکن است باعث ایجاد یبوست شود.
کاهش تعداد اسپرمها
بعد از عمل برگشت وازکتومی ممکن است تعداد اسپرمها نسبت به قبل از عمل وازکتومی کمتر باشد. ایجاد اسکار میتواند مثل یک مانع جلوی جریان اسپرمها عمل کند. همچنین واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به اسپرم هم میتواند باعث این اتفاق شود.
احساس درد
احساس درد در ناحیه بیضهها بعد از عمل برگشت وازکتومی یکی از شایعترین علامتهای این جراحی است. همچنین برخی افراد به دلیل استرس یا استفاده از روشهای بیهوشی عمومی در عمل، دچار سردرد میشوند. در اکثر افراد این درد شدید نیست و حداکثر یک هفته بعد از عمل خوب میشود. استفاده از داروهای مسکنی که پزشک تجویز میکند و کمپرس آب سرد در ناحیه جراحی میتواند به کاهش درد کمک کند.
تعداد بسیار اندکی از افراد حتی بعد از گذشت دوران نقاهت (بیشتر از ۳ ماه) بعد از عمل هم درد دارند که به آن «درد مزمن» گفته میشود.
قبل از استفاده از داروهای مسکن با پزشک مشورت کنید. داروهایی مثل بروفن و آسپیرین طی ۴۸ ساعت اول بعد از عمل میتوانند خطر خونریزی را افزایش دهند.
عفونت
عفونت بعد هر عمل جراحی میتواند اتفاق بیفتد و عمل برگشت وازکتومی هم از این قاعده مستثنی نیست. اگر در محل جراحی عفونت به وجود بیاید، پزشک به کمک داروهای آنتیبیوتیک، کرمهای مخصوص یا تجویز حمام آب گرم آن را درمان میکند.
اسپرم گرانولوم
گاهی اسپرمها داخل کیسه بیضه نشت میکنند. در این شرایط سیستم ایمنی بدن احساس خطر کرده و نسبت به اسپرمها واکنش دفاعی نشان میدهد. این واکنش از طرف سیستم ایمنی میتواند باعث ایجاد تودههای التهابی شود که به آنها «اسپرم گرانولوم» گفته میشود. اسپرم گرانولومها معمولاً دردناک نیستند؛ اما میتوانند نشانهای از عدم موفقیت عمل برگشت وازکتومی باشند.
نقص بیضهها
پزشکان میتوانند بدون اینکه آسیبی به بیضهها بزنند، عمل را با موفقیت به اتمام برسانند. بااینحال، گاهی ممکن است طی عمل، جریان خون به بیضه آسیب ببیند و این اندام بهصورت دائمی با مشکلاتی مثل اسکار یا کاهش اسپرم و تستسترون مواجه شود. این عارضه بسیار نادر است، اما حتی در صورت بروز آن معمولاً بیضه باقیمانده میتواند اسپرم و تستسترون کافی را برای باروری تولید کند.
عوارض بعد از عمل برگشت وازکتومی بسیار نادر هستند. عوارض شایع این عمل درد در ناحیه جراحی، عفونت و درد است که بعد از طی دوران نقاهت خودبهخود از بین میروند.
چه مدت بعد از وازووازستومی بارداری امکانپذیر است؟
برخی از زوجها فقط چند هفته بعد از عمل برگشت وازکتومی موفق به باردار شدن میشوند و برای برخی دیگر این زمان تا ۲ سال هم طول میکشد. بهصورت میانگین این زمان بین شش ماه تا یک سال است و عوامل مختلفی مثل سن همسر، انجام درست رابطه جنسی در زمان مناسب، نوع عمل جراحی انجامشده و مدت زمان سپریشده از عمل وازکتومی میتوانند این زمان را تحتتاثیر قرار دهند.
نتیجه مطلوب آزمایشهای دورهای شمارش اسپرم میتواند نشانه خوبی برای برگشت قدرت باروری زوجها باشد. از آن به بعد در صورتی که رابطه جنسی بهصورت مرتب مرتب و در زمانی که شانس باروری زن در بالاترین حد ممکن است (قبل از تخمکگذاری) انجام شود، احتمال بارداری طی چند ماه وجود دارد.
همچنین ساخت عادات سالم در زندگی و ترک عادات مضر مثل نوشیدن الکل و کشیدن سیگار، خنک نگه داشتن بیضهها، دوری از مکانهای گرم مثل وان آب داغ و حمام آب گرم، مصرف غذاهای سالم و کاهش مصرف گوشت قرمز، شیرینیجات و نوشیدنیهای انرژیزا میتوانند شانس باروری را افزایش دهد.
افرادی که تحت جراحی وازواپیدیدیموستومی قرار گرفتهاند، باید مدت زمان بیشتری برای برگشت قدرت باروریشان صبر کنند.
روش های جایگزین عمل وازووازستومی چیست؟
گاهی امکان انجام عمل بازگشت وازکتومی وجود ندارد. در این شرایط اگر قصد بچهدار شدن داريد باید به دنبال راههای جایگزین باشید. یک راه جایگزین وازووازستومی ترکیبی از «لقاح خارج رحمی یا IVF» و «میکرو اینجکشن» (ICSI) است.
از روش IVF میتوان برای لقاح آزمایشگاهی اسپرم و تخمک استفاده کرد. در این روش اسپرم از طریق نمونه مایع منی استخراج شده و سپس با تخمک لقاح داده میشود. درصورتیکه غلظت اسپرم در مایع منی کافی نباشد یا اسپرمها تحرک کافی را نداشته باشند، پزشکان از روش ICSI استفاده میکنند. در این روش با استفاده از سوزن مخصوص، یک اسپرم از بیضه بهصورت مستقیم خارج میشود.
افرادی که وازکتومی کردهاند، به دلیل اینکه نمیتوانند مستقیماً مایع منی حاوی اسپرم را از بیضههای خود خارج کنند، باید به کمک روش ICSI اسپرم خود را استخراج کنند.
افرادی که نمیتوانند عمل برگشت وازکتومی را انجام دهند میتوانند به کمک درمان ترکیبی IVF و ICSI بچهدار شوند.
کلام آخر دکترساینا
در این مقاله به بررسی عمل برگشت وازکتومی پرداختیم. خیلی از افراد بعد از انجام وازکتومی دچار احساس پشیمانی یا کاهش اعتمادبهنفس میشوند، عدهای دیگر هم به دلایلی مثل مرگ فرزند یا ازدواج مجدد تصمیم میگیرند دوباره بچهدار شوند. در چنین شرایطی ممکن است انجام عمل بازگشت وازکتومی به زوجها پیشنهاد شود. یک دلیل دیگر برای انجام این عمل سندرم درد مزمن است که پژوهشهای علمی نشان داده است عمل برگشت وازکتومی تا حد قابلقبولی آن را درمان میکند.
قبل از انجام این عمل لازم است حداقل دوازده ساعت ناشتا باشید. عمل وازوازستومی حدود ۲ تا ۴ ساعت و تحت بیهوشی عمومی یا بیحشی موضعی انجام میشود و نیاز به بستری دارد. طول دوره نقاهت بعد از این عمل حدود یک هفته است و تا چند هفته بعد از عمل باید از فعالیتهای سنگین پرهیز کنید. پزشک از ماه دوم بعد از عمل آزمایشهای دورهای را برای شمارش تعداد اسپرم و ارزیابی میزان موفقیت عمل آغاز میکند.
سؤالات متداول
این عمل در درمان سندرم درد مزمن حدود ۸۴ درصد موثر است. همچنین در درمان باروری نیز در صورت وجود شرایط مطلوب مثل سن مناسب شریک جنسی، عدم ابتلا به اسکار بعد از وازووازستومی، عدم گذشت زمان طولانی بعد از وازکتومی و نبود مشکلات باروری مربوط به خانم شانس موفقیت بالایی دارد.
جراحی وازووازستومی بین ۲ تا ۴ ساعت طول میکشد.
درد بعد از عمل حدود یک هفته طول میکشد و بعد خوب میشود. بعد از عمل حداقل بین ۶ تا ۸ هفته باید از فعالیت فیزیکی سنگین اجتناب شود.
همه افراد میتوانند عمل برگشت وازکتومی را انجام دهند؛ اما شانس موفقیت آن برای همه افراد یکسان نیست.
برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانهی دکترساینا میتوانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روانشناس متخصص مشاوره آنلاین دریافت کنید.
1 Polackwich, A. S., Tadros, N. N., Ostrowski, K. A., Kent, J., Conlin, M. J., Hedges, J. C., & Fuchs, E. F. (2015). Vasectomy Reversal for Postvasectomy Pain Syndrome: A Study and Literature Review. Urology, 86(2), 269–272. https://doi.org/10.1016/j.urology.2015.04.013
2 Davis, N. F., Gnanappiragasam, S., Nolan, W. J., & Thornhill, J. A. (2017). Predictors of live birth after vasectomy reversal in a specialist fertility centre. Irish medical journal, 110(1), 495.
3 Patel, A. P., & Smith, R. P. (2016). Vasectomy reversal: a clinical update. Asian journal of andrology, 18(3), 365–371. https://doi.org/10.4103/1008-682X.175091